ارزشیابی کیفی و تفاوت آن با دیگر ارزشیابی های

 ارزشیابی کیفی و تفاوت آن با دیگر ارزشیابی های

مقدمه :

به  عنوان معلم باید عمیقاً  باور داشته باشیم که هر دانش آموز قابلیت رشد و یادگیری را دارد به شرط آنکه ما ابزارهای سنتی ارزشیابی را که بدون توجه به تفاوتهای فردی، فقط به دنبال نقطه ضعف هاست رها کنیم و ابزاری بسازیم که توانایی ها را شناسایی کند و به دانش آموز اعتماد به نفس بخشد و زمینه را به گونه ای مهیّا کنیم که نمره گرایی از بین  برود  و  معلم و دانش آموز و اولیا همه به دنبال  کیفیت کار  باشند نه کمیت.

بسیاری از معلمان نگران  اتمام برنامه های درسی خود هستند بدیهی است بخشنامه ها و  دستورالعمل های اداری و اجرایی در تولید این  نگرانی  نقش عمده دارند و باعث افت کیفی کار آنان می شود. برای رفع این نگرانی باید چاره اندیشی کرد تا کیفیت فدای کمیّت نشود.[1][1]

چکیده

در این مجموعه سعی شده که نگاهی کوتاه و گذرا درارزشیابی کیفی  یا توصیفی  داشته باشیم و تلاش کرده ایم تا بتوانیم همکارانی را که  با این ارزشیابی آشنایی ندارند و یا  ابزار و  روشها را  نمی دانند تا حدّی یاری دهیم.

 در این مباحث ابتدا در خصوص ارزشیابی و  اهداف  آن و اعتبار و اهمیّت ارزشیابی سخن به  میان  آمده و دسته  بندی  ارزشیابی ها  را داریم و با توجه به اهمیت  ارزشیابی تکوینی  و  ارتباط داشتن  این ارزشیابی با ارزشیابی توصیفی سعی  شده تا  اهداف و  اهمیّت  ارتباط آن بیان شود.

بعد از این موارد به  بررسی ارزشیابی کمّی و کیفی  و تفاوت آنها  و ارزشیابی  توصیفی  و کاربرد وابزارهای  آن صحبت شده و راهکارهای مناسب جهت چگونگی استفاده  از ابزارها و نتایج  حاصل از ارزشیابی  توصیفی ارائه شده است.

ارزشیابی:

هر کاری  که قضاوتی به همراه داشته  باشد ارزشیابی است که بعضی از مواقع   سنجش و  ارزشیابی معادل به کار می  روند، اما به  واقع هم  معنا نیستند. سنجش، اندازه گیری عملکرداست و مشتمل بر قضاوت نیست و این نقش بر عهده ی ارزشیابی است.[2][2]

در واقع امتحان نوعی ارزشیابی است که  طبق  اصول  معینی انجام می  شود  و وسیله ای برای توصیف تغییر رفتار دانش آموز در جهت اهداف آموزش و  پرورش وکمک به بهبود یادگیری  است  که 7 هدف اساسی را به دنبال دارد.

1- کمک به یادگیری دانش آموز

2- کمک به یادگیری دانش آموز  برای آشنایی  باهدفهای آموزشی – درسی

3- برانگیختن رغبت و  علاقه ی دانش آموزان به یادگیری

4- تصمیم  گیری برای شروع مراحل بعدی تدریس

5-اصلاح روش تدریس

6- ارتقا و طبقه بندی دانش آموزان

7- تصحیح نتایج فعالیّت های فراگیران و دادن  بازخورد به آنها.[3][3]

هدف ارزشیابی خدمت به آموزش است، نه در کمین نشستن  برای غافلگیر کردن دانش آموز و محک زدن او با معیار آنچه «نمی داند» فرهنگ  موفقیّت رامی توان با کاربرد روش  صحیح  در آموزش و ارزشیابی بر فضای کلاس غالب کرد. [4][4]

اطّلاعات حاصل از سنجش و  ارزشیابی مستمر هر دانش آموز باید به این پرسش  معلم         پاسخ دهد که این دانش آموز درکجا قرار دارد و من برای پیشرفت او چه میتوانم بکنم؟ نه اینکه معلم نتیجه گیری کند که مثلاً این دانش آموز  زیرحد متوسط یا کند ذهن یا تیزهوش  است.[5][5]

مواردی که در ارزشیابی ها با ید رعایت کرد:

1- آنچه که ارزش اندازه گیری داشته باشد.

2- ارزیابی دانش پایه  و عمیق

3-  توانایی تفکر، درک و استدلال علمی

4- تعیین حدودی که فراگیران درک کرده اند

5- هم توجه به فرآیند و فرصت یادگیری و هم به نتیجه نهایی.

6- استمرار ارزشیابی

7- سنجش توان کار گروهی و  انفرادی[6][6]   

دسته بندی ارزشیابی  های آموزشی

1- آغازین         2- تکوینی  3- تشخیصی   4- پایانی  (تراکمی)

اهمیت ارزشیابی تکوینی  

ارزشیابی جز جدایی ناپذیر و اساسی در فرآیند  یاددهی، یادگیری است به طوری  که اگرمعلم شکل  اجرای آن را  هرگونه انتخاب کند اندکی از آثار آموزشی آن نمی کاهد.[7][7]

به  علّت  اهمیّت این  ارزشیابی در توصیف داده ها و رفتارها در این بحث به آن می پردازیم.

- نظارت معلم بر تحقّق انتظارات آموزشی وپرورشی  بخش های گوناگون هر مطلب  آموزشی.

- هدایت مداوم یادگیری دانش آموزان بر اساس توانایی هایشان به سمت تحقّق انتظارات آموزشی و  پرورشی.

- اصلاح بهبود روش های آموزش  و پرورش اعمال شده در کلاس درس.

- کشف راهکارهای متناسب بارشدهردانش آموز تا او بتواند از مرز کنونی توانایی هایش فراتر رود.

- پی بردن  به  جریان  های روان شناختی مؤثر در یادگیری دانش  آموزان و ارائه  ی بازخور لازم و  مناسب.

- آگاهی از چگونگی تشکیل  ساختارهای  ذهنی مربوط به دانش، مهارتها و نگرش اکتسابی و چگونگی فرآیند و نحوه  ی  استفاده از آن در حل مسائل در شرایط و  موقعیّت جدید.

- ارائه  بازخورد لازم به  دانش آموزان در مورد  فعالیّت ها  و کوشش های   آموزش وپرورش به منظور ایجاد توجه لازم و افزایش و  علاقه به فعالیت ها در آنان.

- انطباق روش،  برنامه، وسایل و منابع آموزشی  با نیازهای دانش آموزان.

- کشف شکاف بین انتظارات آموزشی و پرورشی با دانش، فهم، مهارت  و.... دانش آموزان و کمک به آنان برای کاهش این فاصله.

- آگاهی معلم از اینکه در کلاس درس چه موضوعی راآموزش  داده است  و  این که  کدام قسمت از آموزش به کار بیشتر نیاز دارد.

در واقع تفسیر نتایج ارزشیابی تکوینی به  این منظور انجام می شود که مشکلات،  نارسایی هاو بدفهمی های یادگیری هر یک  از دانش آموزان مشخص شود. و نیز روشهای مناسب برای رفع آنها را به معلم و دانش آموز نشان دهد.

به بیانی دیگر، نتایج این نوع  ارزشیابی پیشرفت  تحصیلی،  فرضیه هایی را در اختیار معلمان به عنوان پژوهشگران  آموزشی قرار می دهد تا با توجه به آنها به رفع بدفهمی ها،  نارسایی ها،  و مشکلات احتمالی یادگیری  دانش آموزان، (زمانی که فعالیّت ها و کوشش آموزش و پرورشی در جریان هستند) اقدام کنند. [8][8]

فواید ارزشیابی تکوینی

اجرای راهبردهای ارائه شده در کلاس درس طی دوره و زمان آموزش،  این فواید را برای دانش آموزان به همراه خواهد داشت.

- کسب مهارتهای بحث و گفت وگو

- کسب  مهارت های مربوط به ارتباطات بین فردی

- مشارکت در فعالیّت های گروهی

- ایجاد انگیزه برای مطالعه و یادگیری

- کسب مهارت های مطالعه ی درست

- توجه به موضوع مورد مطالعه

- تلفیق مهارت های شنیدن،خواندن،  تفکر ونوشتن

- تثبیت یادگیری  از طریق مرور کردن، سؤال و  جواب، یافتن جواب و...

- درک ارتباط بین مطالب خوانده  یا شنیده شده

-ارتباط بین یادگیری های قبلی و بعدی (معنی دارکردن یادگیری)

- کشف انتظارات آموزشی و پرورشی

- شرکت فعّال در یادگیری از طریق تفکر فردی و گروهی

- کسب مهارت تفکر  انتقادی

- کنترل و مدیریت مثبت کلاس درس

- افزایش  اعتماد به نفس و ابراز وجود.

- کسب مهارت های ابراز وجود

- افزایش مهارت های شناختی و فراشناختی خود.[9][9]

چه موقع ارزشیابی معتبر  است

زمانی که 1- آموزش  با پژوهش همراه باشد 2- آموزش با ارزشیابی تلفیق شده باشد.

3- ارزشیابی  ارزشی بیش ازموفقیّت در جلسات امتحان را داشته باشد.

4- فعالیّت های گروهی فرد را اصل قرار دهد.

5- افراد را به یک فراگیرمادام العمر تبدیل کند.

و در یک کلام آموزش باید شیوه های یادگیری را به فراگیر بیاموزد تا خود در هر زمان که بخواهد، آنچه را نیاز دارد بیاموزد بدون آنکه نیازمند آموزگاری باشد.[10][10]                           

ارزشیابی توصیفی

امروزه نیازمند سیستم هایی از سنجش و ارزیابی هستیم که به هر دانش آموزبه  دیده ی  حرمت نگاه کند.  موهبت های طبیعی و انسانی او را بسیار بیشتر از آزمونهای سنتی نشان دهد.

پس آن نوع سنجش که بتواند تصویری واضح و سه بعدی از رشد  مهارت ها، تواناییها و دانش و نگرش  دانش آموز بدهد قابل دفاع می باشد.  برخلاف ارزشیابی کمی که با   داده های کمی و ریاضی و عدد و ارقام سروکار دارد و از قضاوت  برخوردار است.   باید دانست که کیفیت یک امر نسبی است و انعطاف پذیر می باشد و به طور کلّی می توان گفت که کیفیت مقطعی نیست بلکه اندیشه ای  مستمر است و بر اساس تلاش و فعالیّت فرد انجام می گیرد.

اما باید این  مطلب  را مدنظر داشت که ارزشیابی کمّی برای عموم قابل فهم تر و  مفیدتر است و اما ارزیابی کیفی تخصصی تر  بوده و مهارت و آموزش بیشتری برای بکارگیری لازم دارد و بیشتر از مفاهیم و کلمات کلیدی، ارزش گذاری وقضاوت  برخوردار است.

و همچنین  این دو ارزیابی از نظر ابزارهای  جمع آوری داده ها نیز با  هم فرق  دارند:

 ابزار جمع آوری داده های کمی معمولاً  آزمونهای عینی یا استاندارد با پاسخ های ازقبل  تعیین شده است. اما ابزار ارزیابی کیفی را می  توان ابزارهای ذهنی، پرشنامه ها و نگرش سنج ها، روشهای مصاحبه ای، مشاهده ای، واقعه نگاری  و گزارش های روزانه  و.................می باشد.

به عنوان مثال:   تعداد پرسش های فراگیران در کلاس =  کمی  است

 اما  نوع پرسش  های فراگیران  در کلاس= کیفی است

یا

  حجم  هر پرسش وپاسخ آن=  کّمی است     

  نوع آوری و تازگی پرس= کیفی است[11][11]

ارزشیابی توصیفی یا کمی  را می توان آموزش بدون نمره دانست و به جای تأکید بر  ارزشیابی های پایانی باید بر ارزشیابی تکوینی (مستمر) تأکید داشت در  واقع ارزشیابی توصیفی به توصیف ارزشیابی های گوناگون که به شیوه های متنوع از  دانش آموز              به عمل آورده ایم می پردازد.

کاربردارزشیابی توصیفی: 

1-  بهبودیادگیری

2-  ایجاد نگرش مطلوب نسبت به مدرسه    

3- افزایش بهداشت  روانی کلاس       

4- اعتماد به نفس

5- افزایش روحیه انتقادپذیری در  کودکان

6- افزایش  مشارکت در یادگیری

7- رشد مهارت خود اصلاحی و خود تنظیمی

8- رشد و توانایی نقد  خود

9- بهبود  عملکردها

10- خارج شدن از برنامه های کلیشه ای  و  چارچوبی

11- آرامش در آموزش

ابزارهای ارزشیابی  توصیفی:

برای ارزشیابی توصیفی ابزارهای گوناگونی وجود  دارد که در اینجا به 3 نوع آن اشاره می کنیم.

1- پوشه کار

2- پروژه

                                    الف- آزمونهای مختلف از جمله مدادکاغذی

 3- آزمون های عملکرد 

                                    ب- تکالیف درسی

پوشه کار:

یک مجموعه هدفدار منظم از کار  و فعالیّت فراگیر  که نشان دهنده تلاش و کوشش و پیشرفت و رشد دستآوردها و موفقیّت های او می باشد. و فراگیران را به فراگیرانی پویا و فعال تبدیل می  کند که در  برابر یادگیری و پیشرفت خود مسئول باشند.[12][12]

پوشه کار مانند یک جورچین (پازل) مجموعه  ی  قطعاتی از کارهای هدفدار فراگیران است که  به او امکان می دهد تا  توانایی های  خود را از جهات مختلف  به نمایش   بگذارد. که البته هر پوشه می تواند شامل کار یک فرد  یا یک  گروه باشد. که به یک یا  چند موضوع درسی اختصاص  دارد  که البته می توان در زمان معین فراگیر آن را به خانه ببرد یا در  مدرسه نگهداری  شود و در اختیار معلم سال بعد قرار گیرد.

در واقع پوشه کار فرصت شناخت  و اصلاح اشتباهات را به فراگیران می دهد.[13][13]  

  چه چیزهایی را باید در پوشه نگهداری کرد:

1- تکالیف انفرادی مدرسه

2- برگه امتحانی

3- تکالیف  گروهی مدرسه     

4- گزارش های علمی

5- یادداشت های  کلاسی یا خارج کلاسی دانش آموز

6- ثبت پرسش ها  و اظهارنظرها  در رفتارهای قابل توجه

7- گزارش مصاحبه ای فراگیر با افراد مختلف 

8- خلاصه داتسان یا فیلم یا بازدید

9- نمونه کارهای هنری و...

سعی شود کارهای ناتمام با ذکر تاریخ در پوشه گذاشته شود  و کارهای تکمیل شده در پوشه نگهداری شود.

بهترین کار هر دانش آموز در پوشه گذاشته شود. معلم و دانش آموز  در  انتخاب مواردی که در پوشه گذاشته شود با یکدیگر مشورت  کنند.[14][14]

معیارهایی برای ارزشیابی پوشه ای:

برای آنکه بتوان یک پوشه کار را ارزیابی کرد باید معیارهایی داشت که می  توان به مواردزیر اشاره کرد.

1- دقت  در کار

2- نظم  کار و نظافت ظاهری

3- خلاقیّت و  نوآوری

4- کنجکاوی و پرسش  گری

5- پشتکار و  صبر و  حوصله 

6- کاربرد آموخته ها 

7-  تصحیح اشتباهات

8- توانایی  استفاده از ابزار

9- توانایی برقراری ارتباط

10- توانایی حل مسئله

11- توانایی طرح  مسئله

12- توانایی  کار گروهی و....[15][15]

از نتایج ارزشیابی پوشه ها چگونه استفاده کنیم:

1-  به دانش آموز  امکان داده میشود پوشه ی خود را با معلم مرور کند  و مواردی را که می تواند اصلاح کند بگوید.

2- به دانش آموز امکان داده میشود که محتویات پوشه را با دانش آموز دیگر مرور  کند

3- به دانش  آموز امکان داده میشود که محتویات پوشه را با گروه خود مرور کند.

4- به دانش  آموز امکان داده میشود که محتویات پوشه را با والدین مرور کند.

5-به معلم  این امکان را می دهد که پوشه فراگیران را مرور کند و مواردی که  به کمک  نیاز دارند تعیین کند.

6- به دانش  آموزان امکان  می دهد که  از  کارهای خود نمایشگاهی ترتیب دهند.[16][16]                 

پروژه

برای آنکه یک  آموخته  در ذهن فراگیر ثبت شود بایدآن آموخته درموقعیّت های مناسب به کار گیرد، فعالیّت هایی تحت عنوان پروژه که فرصت های  یادگیری متنوعی برای فراگیران ایجاد می کند اگر به درستی هدایت شوند از مؤثرین شیوه ها در  سهیم کردن فراگیران   در فرآیند آموزش و پایدار کردن آموخته های فراگیران درحیطه های مختلف دانش   مهارت و نگرش هستند.

فعالیّت های پروژه ای برای دانش آموزان  فرصتی فراهم می کند تا  مهارتهای  بهتر زندگی کردن و توانایی برخورد با مسائل زندگی را کسب  کند. معمولاً پروژه های دانش آموزی  هدف  های برنامه ی درسی را دربردارد تا حدودی پیچیده تر از تکالیف معمولی است و دانش آموزان هم به صورت انفرادی و هم به صورت گروهی می توانند انجام  دهند[17][17]                          

چگونگی  ارائه یک پروژه

هنگامی که دانش آموزان به صورت  انفرادی یا  گروهی پروژه ای را انجام  می دهند انتظار دارند معلم به آنان فرصت دهد  تا  حاصل کار خود  را ارائه دهند. زمانی که دانش آموز  می داند باید پروژه ی خود را در  کلاس و در حضور جمع  ارائه کند موظف میشود از جزئیات  کار، حتّی اگر بخشی از آن توسط دیگری انجام شده باشد مطلع باشد به این ترتیب افراد  خانواده در آموزش فرزندشان سهیم می شوند.

به تفاوت های فردی  فراگیران احترام  بگذاریم با معرّفی پروژه های متفاوت به فراگیر و  گروههای مختلف  دانش آموزی با  توجه به طبقه  بندی هوشی گارد نر به آنان امکان دهیم تا از حداکثر توان خود در پیشرفت تحصیلی بهره گیرد.[18][18]

مزایای  استفاده از پروژه:

1- خصلت جستجوگری و کنجکاوی فراگیران برانگیخته می شود.

2- پرورش مهارت حل مسئله

3- فرصت  های همکاری مثبت بین افراد در کلاس افزایش می یابد.

4- مهارت نقادی و نقدپذیری  را در فراگیران افزایش می  دهد.

5- فراگیران با استفاده از استعدادهای  خاص  خود یک  محصول کیفی تولید می کنند.

6- اعتماد به نفس فراگیران را افزایش میدهد.

7- تئوری هوشهای چندگانه (8 گانه گارد نر) را ملموس کرده ومی تواند در  شناخت            هوش ها به ما کمک کند.

8-  به دانش آموزان فرصت می  دهد تا به پرسش های  خود نظم دهند  وبرای یافتن پاسخ برنامه ریزی کنند.

9- به معلم امکان می دهد تا  از فرصت  های متفاوتی برای ارزشیابی  فراگیران بهره جوید.

10- به فراگیران فرصت می  دهد تا با انتخاب آزاد زمینه ی فعالیّت و استعداد خویش را  کشف کند.[19][19]

سنجش عملکرد

 شامل روش هایی است که توسط آن فراگیران فرصت می یابند مهارتها  و شایستگی های آموخته خود را آشکار سازند و  در حین  آن نیز چیزهایی بیاموزند.  این روشها مشتمل بر طراحی واجرای آزمایش های علمی، نوشتن  مطالب و  مقالاتی که مستلزم بازاندیشی، بازسازی  است، تفسیر و استفاده از نقشه ها و  نمودارها، سرودن اشعار،  کارهای  علمی ونمایشی، طراحی و اجرای مهارتهای ورزشی، شرکت در امتحانات و آزمونهای شفاهی و زبانی و.....که همه و همه نشانگر کاربردی،  واقعی و عملی  سنجش عملکرد است. بنابراین سنجش عملکرد  یک دیدگاه، رویکرد وشیوه کلّی سنجش یادگیرنده است  که از همه روش ها و ابزار موجود می تواند استفاده کند حتی  از  روش  های مرسوم و معمول  اندازه گیری مانند آزمونهای معلم ساخته، که  البته لازم به ذکر است که آنچه که این ابزارهای رایج وکّمی را از روش های کیفی نوین متمایز می سازد،  هدف و نحوه ی به کارگیری و استفاده از نتایج سنجش است.

در ضمن عملکرد میتواند به شکل فردی یا گروهی سنجیده شود.[20][20]

هدف از سنجش عملکرد

سنجش عملکرد نه تنها در پایان آموزش به عنوان  وسیله  و روش تعیین  میزان پیشرفت افراد  کاربرد دارد بلکه هدف تشخیصی برای شروع  آموزش و هدف ساختاری و فرآیندی به منظور  هدایت و  راهنمایی جریان یادگیری- یاددهی در حین شکل گیری و تکوین آموزش را نیز دنبال می کنند. [21][21]

بهتر  است قبل از اجرای سنجش عملکرد چند  سؤال از خود  بپرسیم 

1-  چه مفهوم، مهارت یا دانشی را  آزمون کنیم(هدف)

2- فراگیران  چه چیز باید بدانند (محتوا)

3- فراگیران در چه سطحی باید عملکرد موردنظر را از خود  نشان دهند    (ملاک پذیرش عملکرد)

آزمون  های عملکردی

تکالیف  و  آزمون های عملکردی، آموخته های فراگیر را در  حیطه های مختلف در عمل  به کار می گیرد و  فراگیر  طی انجام آن نشان می  دهد تا چه اندازه درکاربرد آموخته ها  تواناست.[22][22]

یکی و بلکه مهمترین شاخص و الگوی سنجش  عملکرد، آزمون  عملکردی است.  آزمون عملکرد آزمونی است که تکلیف  عملکردی را کمّی ساخته به ارزش عددی تبدیل میکند که  تکلیف عملکرد وظیفه و فعالیّت فراگیر  است  و  آزمون عملکردی مسئولیت مربی  برای بیان  کمّی و عددی پیشرفت وتلاش فراگیر.[23][23]

انواع آزمون های  عملکردی

1- آزمون های کتبی عملکردی 

2- آزمون های  عملکردی  شناسایی

3-سنجش عملکرد  در موقعیّت هایی شبیه سازی شده

4-آزمون عملکرد نمونه کار[24][24]    

1- آزمون های  کتبی  و  عملکردی:  آزمون های کتبی مداد- کاغذی است که به طور معمول  برای سنجش طبقه دانش و گاهی درک و فهم حیطه شناختی به کار می رود. [25][25]                  

که البته این آزمون ها  می تواند به شکل آزمون در خانه و  کتاب باز و آزمون های معمولی اجرا  شود.

1- آزمون عملکرد کیفی: این آزمون عمدتاً بر کاربرد آموخته ها  در موقعیّت های عملی تأکید دارد.[26][26] 

2- آزمون عملکرد شناسایی: در این روش فراگیر از طریق شناسایی عیب و اشکال وسیله،            توانایی و مهارت  عملی خود را آشکارمی سازد.[27][27]

3- سنجش عملکرد در موقعیّت های شبیه سازی شده:  در این آزمون از فراگیر خواسته  می شود  تا در یک موقعیّت شبیه سازی شده یا خیالی، همان اعمالی  را  انجام دهد که در موقعیّت های واقعی،  ضروری اند مثلاً تنفس مصنوعی[28][28] که در این موارد با تهیه یک           آزمون کتبی عملکردی از نوع  سیاهه یا چک لیست ، فهرست وارسی، مقیاس درجه بندی،         فرد  ارزیاب  می  تواند به سنجش فرآیند بروز عملکرد  اقدام نماید.

4- آزمون عملکردی نمونه کار: شبیه ترین روش بر موقعیّت واقعی در زندگی طبیعی افراد، روش نمونه کار است.[29][29]  در روش  نمونه ی  کار که نزدیک ترین روش سنجش به عملکرد  واقعی است فراگیر در محیط  طبیعی سنجش  می شود مثل  آزمون رانندگی  اتومبیل در محیط واقعی یا ساخت مکعب با  ابعاد معین و  با ابزاری که در دست دارند. 

3  قسمت  اصلی آزمون های عملکردی:

1-  تکلیف  عمومی:  فعالیّتی  است که معلم طراحی می کند تا فراگیر درگیر شود.

2- برگه ارزشیابی: فراگیر  راه  حل،  شیوه کار، نقشه کار..... را روی  برگه ارزشیابی منعکس  می کند.

3-  نمره گذاری: معلم با توجّه به هدفهای آزمون عملکردی که از قبل مشخص است معیار ارزشیابی را مشخص می کند.[30][30]

در پایان برای داشتن یک  ارزشیابی توصیفی مطلوب و مفید لازم است که اولاً معلمان با اهداف این ارزشیابی و ابزار آن و  نحوه ی انجام آن آشنا شوند و آن گاه اولیا را در جریان کار قرار داد و آنان را توجیه کرد  و  سپس دانش آموزان را  توجیه کرد در این صورت است  که همگی با هم با فکر و توان هم  می توانیم  راه را تا پایان ادامه دهیم و به نتیجه مطلوب برسیم[31][31] 

نتیجه گیری

ارزشیابی توصیفی به توصیف ارزشیابی های گوناگون که به شیوه های متنوع از دانش آموزان به عمل آورده ایم می پردازد واین نوع ارزشیابی همان ارزشیابی مستمر است . و معلم تحول هر دانش آموز خود را دنبال می کند و در جریان یک یادگیری وارد عمل می شود .

اساس این نوع ارزشیابی مبتنی بر این است که پیشرفت ونزدیکی آزمایش شونده را به هدفی که از قبل تعیین شده بررسی می کند . و باید معین کند که فراگیران چه مقدار پیشرفت کرده اند و چقدر به هدف نزدیک شده اند و در این نوع ارزشیابی دو نوع باز خورد مورد نظر است

بازخورد اول : به دانش آموزان مربوط می شود و به او نشان می دهد که چه مراحلی را در جریان یادگیری طی کرده است و با چه مشکلی مواجه است  .

بازخورد دوم : به معلم مربوط می شود تا به او نشان دهد که چگونه برنامه آموزشی پیش می رود و با چه مشکلاتی برخورد می نماید .

پیشنهاد :

چون اصولاً کیفیت یک امر نسبی است و انعطاف پذیر می باشد و مقطعی نست بلکه اندیشه ای مستمر است و بر اساس تلاش و فعالیت فرد انجام می گیردو این ارزشیابی تخصصی تر بوده و مهارت و آموزش بیشتری برای بکارگیری لازم دارد . به توصیف ارزش یابی های گوناگون که به شیوه های متنوع از فراگیران به عمل آورده ایم می پردازد.

فواید این روش به شرح ذیل می باشد .

بهبود عملکردها

آرامش در آموزش

افزایش روحیه انتقاد پذیری

رشد مهارت خود اصلاحی و خود تنظیمی

رشد و توانایی نقد خود میشود .

 ذهن های خالی را به ذهن های باز تبدیل می کنید نه ذهن های پر

منابع 

1-  ارزشیابی در خدمت  آموزش مؤلف طاهره رستگار ناشر:  موسسه فرهنگی منادی تربیت

 چاپ اول: 1382

2- مقدمه ای بر  ارزشیابی کیفی آموخته های فراگیران  - تألیف و تدوین: مهدی فراهانی

ناشر:  موسسه فرهنگی منادی  تربیت  چاپ اول1384

3- رشد آموزش ابتدایی دوره فهم  دی ماه 1384

4- رشد معلم دوره بیست و چهارم اسفندماه  1384

5- روش های اندازه گیری  و ارزشیابی آموزشی دکتر علی اکبر سیف تهران نشر دوران 1375

6- ارزشیابی توصیفی الگویی نو در  ارزشیابی تحصیلی مؤلفان:  دکترمحمدحسنی- دکتر حسین  احمدی – چاپ اول= 1384.

7- رشد مهارت نقد خود

پی نوشت  :

1.       (ارزشیابی در خدمت آموزش ص 29).

2.       (ارزشیابی درخدمت آموزش ص 154)

3.       (رشد معلم ص 12، 84   فهیمه  رضایی)

4.       (ارزشیابی در خدمت  آموزش ص 20)

5.    (ارزشیابی در خدمت ص 32.)

6.    (ارزشیابی در خدمت.. ص  18)

7.    سال 84 رشد آموزش ابتدایی ص  32 لیلا سلیقه دار

8.    (رشد آموزش ابتدایی) ص 19.

9.    (رشد آموزش ابتدایی ص 21)

10.                      (ارزشیابی در خدمت 20)

11.                     (مقدمه ای ارزشیابی ص 30 و  31)

12.                      (مقدمه ای بر ارزشیابی کیفی ص 112).

13.                                                                                                                             (ارزشیابی در خدمت آمورش ص  82 و 83)       

14.                      (ارزشیابی در خدمت آموزش ص 87 و 86)

15.                      (ارزشیابی در خدمت آموزش ص 89).

16.                      (ارزشیابی درخدمت آموزش ص92).

17.                      (ارزشیابی در خدمت  59)

18.                      (ارزشیابی در خدمت  ص  80)

19.                      ارزشیابی در خدمت آموزش ص63.

20.                      (مقدمه ای بر ارزشیابی کیفی ص72 و  71).

21.                      (مقدمه ای بر ارزشیابی کیفی ص 72).

22.                      ارزشیابی در خدمت، ص 106.

23.                      (مقدمه ای بر ارزشیابی ص74)

24.                      (مقدمه ای بر ارزشیابی ص  75)

25.                      (مقدمه ای بر ارزشیابی ص 76)

26.                      (ارزشیابی در خدمت 110)

27.                      (مقدمه ای ص  76)

28.                        (ارزشیابی در خدمت 110).

29.                      (مقدمه ای بر ص 77)

30.                      (ارزشیابی در خدمت 111)

31.                      ارزشیابی در  خدمت

---