آشنایی با رشته کارشناسی بهداشت عمومی

آشنایی با رشته کارشناسی بهداشت عمومی

بهداشت عمومی شاخه اساسی علوم بهداشتی است. دانش آموختگان آن در جهت حفاظت، ارتقاء و بازسازی سلامت افراد جامعه فعالیت می‌کنند. دانش آموختگان این رشته باید مجهز به مجموعه‌ای از علوم، مهارتها و اعتقاداتی باشند که در جهت حفظ، توسعه و ارتقاء سلامت جامعه تلاش نمایند.

تاریخچه

انسان در گذر زمان با بدست آوردن تجارب مختلف در متن تمدن‌های گوناگون بشری به تدریج به سوی چگونگی تامین «سلامت» و کنترل بیماری‌ها گرایش پیدا نموده است.

دست آوردهای بشری در دوره انقلاب صنعتی در مواجهه با پیدایش مسائل جدیدی از قبیل: شیوع بیماریها، بروز اپیدمی‌های مختلف، پیدایش مسائل مربوط به محیط زیست و محیط کار، مهاجرت‌ها، مسائل جمعیتی و مسائل مربوط به بهداشت روان روز به روز شفاف‌تر شد و در نهایت به تدریج حیطه «پزشکی پیشگیری» از حیطه پزشکی مبتنی بر درمان استقلال بیشتری یافت. پزشکی پیشگیری در مسیر تکاملی خود با عنوان کلی بهداشت عمومی در حیطه‌های «کنترل بیماریها»، «مهندسی اجتماعی» و نهایتاً «بهداشت برای همه» تکامل یافت.
ستاد انقلاب فرهنگی در جلسه مورخ ۲۷/۱۱/۶۱ براساس طرح تربیت کارشناس بهداشت عمومی که توسط شاخه بهداشت گروه پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی تهیه شده و به تائید آن گروه رسیده بود برنامه آموزشی این دوره را تصویب کرد. سپس در سال ۱۳۶۲ به تصویب مجلس رسید و به دنبال آن پس از ابلاغ به آموزش عالی پذیرش دانشجو انجام گرفت. آخرین بازنگری در سال ۱۳۷۸ انجام شده است.

فلسفه (باورها)

ما معتقدیم که برخورداری از «سلامت» حق همه انسانها است. دانش آموختگان این رشته بایستی با بینش «سلامت نگر»، «جامعه نگر»، «آینده نگر» و با استفاده از استراتژی‌ها و تکنولوژی مناسب، جلب مشارکت مردم در امور، همکاریهای بین بخشی و در نظر گرفتن عدالت اجتماعی و اصل برابری انسانها و با در نظر گرفتن اولویتهای ملی و منطقه‌ای، به ارائه خدمات موردنظر بپردازند. ما اعتقاد داریم که خدمات بهداشتی می‌تواند به صورت ادغام یافته ارائه شود، لذا دانش‌آموختگان این رشته بایستی اطلاعات و توانمندیهای لازم را به صورت چند پیشه‌ای «Multidisciplinary» کسب نمایند.

رسالت

رسالت رشته کارشناسی ناپیوسته بهداشت عمومی آموزش و تربیت نیروهای آشنا، معتقد و عامل به مفاهیم، مبانی و راهکارهای تامین، حفظ و ارتقاء سلامت برای جامعه - خانواده و فرد است.

چشم انداز :(Vision)

فراگیرندگان ضمن تثبیت جایگاه خود در بخش بهداشت و آموزش براساس استانداردهای جهانی امکان جذب در بازار کار و رفع نیاز جامعه را ایجاد نمایند.

اهداف

آموزش و تربیت نیروهایی که

•  با آگاهی و عملکرد همسو با نیازهای محیط، جامعه، خانواده و فرد و با ارزیابی و ارزشیابی عوامل خطر و مداخله و تغییر در سطح بهداشت محیط، جامعه، خانواده و فرد آشنا باشد.
•  از چگونگی اثر گذاری عوامل انسانی، محیطی، اقتصادی و اجتماعی بر چگونگی تامین، حفظ و ارتقاء سلامتی در سطوح مختلف آشنا باشند.
• از چگونگی مداخله از طریق نیازسنجی‌ها، آموزش بهداشت، کنترل اپیدمی‌ها، مراقبت از چگونگی تغذیه و تغییر در شاخصهای سلامتی در سطح سلامت جامعه آگاهی داشته باشد.

نقش‌ها

دانش‌آموختگان رشته بهداشت عمومی در حرفه آینده خود در جامعه نقشهای زیر را برعهده خواهند داشت:

• نقش آموزشی: آموزش به افراد تحت پوشش
• نقش پژوهشی: کمک به پژوهشهای کاربردی (HSR) در عرصه‌های بهداشتی کشور
• نقش مراقبتی: شرکت در برنامه‌های مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سطح کل جامعه مانند مراقبت از رشد و تکامل کودکان، مراقبت از مادران باردار و... با عنایت به سطوح سه گانه پیشگیری
• نقش اجرایی

تحلیل وظایف حرفه‌ای

۱- نقش آموزشی

وظایف آموزشی دانش آموختگان این رشته در این نقش عبارتند از:

• آموزش به کلیه افراد تحت پوشش مراکز محل خدمت دانش آموخته (کمک در آموزش بهداشت به کاردانها و بهورزان مامور خدمت در مراکز موردنظر).
• آموزش به مادران در دوران بارداری، شیردهی، یائسگی.
• آموزش و مشاوره پیش از ازدواج به افراد تحت پوشش

۲- نقش پژوهشی

• کمک به پژوهشهای کاربردی (HSR) در عرصه‌های بهداشتی کشور
• آموزش پرسشگران طرحهای پژوهشی
• ارائه طرحهای پژوهشی در زمینه پژوهشهای کاربردی
• کمک در مصاحبه‌های پژوهشی و گردآوری داده‌های موردنیاز و تجزیه و تحلیل نتایج

۳- نقش مراقبتی

• مراقبت قبل و بعد از زایمان مادران
• مراقبت کودکان در دوران نوزادی، شیرخواری و قبل از مدرسه
• پایش سلامت کودکان مدرسه‌ای برحسب لزوم
• کمک و نظارت در اجرای برنامه EPI, CDD, ARI, MANA

۴- نقش اجرائی

• شرکت در برنامه‌های بهداشت مدارس
• ارائه خدمات تنظیم خانواده به افراد تحت پوشش
• نظارت بر چگونگی تشکیل و تکمیل پرونده برای خانوارهای تحت پوشش
• نظارت بر اجرای ارجاع موارد
• کمک به انجام سایر واحدهای مراکز بهداشتی - درمانی در موارد ضروری
• بررسی و نظارت بر نیازهای تدارکاتی مراکز ارائه خدمات

استراتژی‌های آموزشی

• بهره گیری از استراتژی های آموزش تلفیقی (استفاده از استراتژی استاد محوری یا شاگرد محوری برحسب نیاز).
• بهره گیری از عرصه‌های عملی و واقعی کار و عرصه‌های شبیه سازی شده
• استفاده از شیوه‌های مبتنی بر مساله (Problem Oriented) برحسب مورد و با تاکید بر پیشگیری

شرایط موردنیاز برای راه اندازی رشته

براساس ضوابط شورای ارزشیابی و گسترش دانشگاههای علوم پزشکی کشور.

شرایط و نحوه پذیرش دانشجو

• بهداشت عمومی
• بهداشت عمومی گرایش بهداشت خانواده
•  بهداشت عمومی گرایش مبارزه با بیماریها
• بهداشت مدارس
• پرستاری دندانپزشکی
• بهداشت دهان و دندان
• راهنمای بهداشت عمومی