طول دوره آموزش پیش دبستانی1/ 2سال است که ازسن 4سالگی آغاز گردیده و تا سن6سالگی به طول می انجامد. این مقطع آموزشی در زمره آموزش رسمی و رایگان بوده اما گذراندن آن برای کودکان اجباری نمی باشد. طبق آمارسال 1994،نسبت مربیان به کودکان در مراکز آموزش پیش دبستانی به نسبت 9/ 16است.این آموزش مبنایی است برای رشدو ارتقاء دانش،مهارت وقوه ابتکارکودک،ازمیان انواع آموزشهای پیشدبستانی،مهدکودک رایجتراست که مدت یک تادوسال برای کودکان4تا6ساله بطول میانجامد.کودکستان نیز برای بچههای 3ساله و کوچکتر است.
تعداد کل معلمان |
تعداد کل ثبت نامی |
تعدادمدارس |
سال تحصیلی |
29367 |
1604208 |
39121 |
199 |
93429 |
1614715 |
39284 |
1991 |
95585 |
1596283 |
40007 |
1992 |
96466 |
1636342 |
40506 |
1993 |
کودکستان(KB) مؤسسهای است برای رفاه اجتماعی کودکان و یکی از مدارس پیشدبستانی به حساب میآید. اساسیترین اهداف این گونه مؤسسات این است که فعالیتهای آموزشی را فراهم ببینید که باعث رشد و توسعه جسم وذهن کودکان شود وهمچنین نیروی ابتکار، خلاقیت و تفکر آنان رانیزرشد دهد.مهد کودک(TPA) برای مراقبت از نوزادانی که والدین آنها مشغول به کار هستند تدارک دیده شده است. در کشور اندونزی، سازمانهای مربوطه همچون سازمان امور اجتماعی، سازمان فرهنگ و آموزش و انجمنها و مؤسسات خود اداره میشوند. براساس قانون مصوبة دولت درباره آموزش پیش دبستانی، تنها کودکان زیر سه سال میتوانند در کودکستانها و مهدکودکها پذیرفته شوند. با وجود اینکه اطلاعات متناوب دقیق و کاملی از تعداد کودکستانها و مهد کودکها در دسترس نیست، اما میتوان تعداد این نوع مؤسسه، در کشور اندونزی را نسبتاً کم تخمین زد. از اطلاعات بدست آمده در سال 1997 این طور برآورد میشود که از میان کودکستانهای موجود در استانها و شهرهای بزرگ اندونزی تعداد 202 کودکستان با ظرفیت 6185 نفری، از سری مؤسسات خصوصی اداره میشدهاند و حدود 759 مهدکودک با ظرفیت 17048 نفری، که در ادارات، بازارها و باغها قرار داشتند از طرف دولت حمایت میشده است. تقریباً میتوان گفت که تعداد کودکان 3 تا 5 سالی که در برنامههای ECD از طریق KB(کودکستانها) و TPA(مهدکودکهایی)که ازسوی سازمان امور اجتماعی وسازمان فرهنگ و آموزش(MOEC) اداره میشوند، نسبتاً کم است. این رقم درسال 1997 به 14/0 درصد در سطح مهدکودکها و 005/0 درصد درسطح کودکستانها میرسد. اطلاعات جمعآوری شده که میزان شرکت کنندگان را که بر اساس جنسیت آنها تخمین زده، قابل دسترسی نیست. بر اساس اطلاعات بدست آمده در سالهای 1997 و1998، اینطور به نظر میرسد که افزایشی بالغ بر19/10درصد در تعداد کودکستاتها وجود داشتهاست. بر طبق اطلاعات جمعآوری شده، هنوز همه استانها دارای کودکستان نمیباشند. از 27 استان، فقط 13 استان کودکستان دارند.
کودکستانها به عنوان مدارس پیشدبستانی، از طریق کانان مدرسهای به اجرا در میآیند تا کمکی باشند برای رشد نگرش اساسی، شناخت، مهارت و خلاقیت کودکان در بیرون از محیط خانواده قبل از ورود به مقطع آموزش ابتدایی. کودکان شرکت کننده در این کودکستانها، کودکان 4 تا 6 سال میباشند، چرا که در این مقطع آموزشی از کودکان شرکت کننده، انتظار میرود که قادر به درک و جذب برنامههای ارائه شده در این کودکستانها(TK) باشند. در کشور اندونزی این نوع آموزش هنوز از جمعیت بالایی برخوردار نیست، بطوریکه، با وجود افزایشی که در میزان ناخالص پذیرش((GER)Gross Exrollment Rate) وجود داشته است، اما هنوز آن طور که باید و شایست نیست. در نواحی شهرنشین میزان ناخالص پذیرش(GER) کودکان در کودکستانها بالغ بر 65/36 درصد در 1990 بوده است که این رقم تا 46/43 درصد در سال 1995 افزایش داشته است. این کاهش 96/41 درصدی درسال 1996 رخ داد و پس از آن کاهشها و افزایشهای نامحسوس دیگر نیز وجود داشته،و بالاخره در سال 2000 میزان ناخالص پذیرش(GER) را تا 30/42 درصد تخمین زدهاند.در نواحی روستا نشین درصد شرکت کنندگان کمتر از نواحی شهری است. و از لحاظ کاهش و افزایش، همان وضعیت که در شهرها میبینیم در مورد آنها نیز صادق است. با وجودی کمی شرکت کنندگان، اما افزایشی را از 94/8 درصد تا 23/11 درصد مابین سالها 1990 تا 1995 داشتهایم. در طی یک دورة 10 ساله افزایش شمار کودکان دختر و پسر در کودکستانهای خصوصی بیشتر از کودکستانها عمومی بوده است.در سال 1990 شمار دانش آموزان در کودکستانهای خصوصی 42/16درصد بوده درحالی که شمار دانش آموزان در کودکستانهای عمومی فقط 07/0 درصد بوده است.هرسال این درصد افزایش پیدا کرد تا اینکه درسال 1995درصد شرکت کنندگان کودکستانهای خصوصی به 13/20 ودرصد شرکت کنندگان کودکستانهای دولتی به 10/0 رسید. شمار شرکت کنندگان در مدارس خصوصی در سال 1996 کاهش 86/18 درصدی داشته و در سال 2000 افزایش 88/19 درصدی. درحالی که کودکستانهای دولتی تا سال 2000، با وجود نامحسوس بودن، دائماً افزایش داشته است به طوریکه این درصد در سال 2000 تا 17/0 درصد تخمین زده شده است. شمار کودکان دختر و پسر در کودکستانهای دولتی به نظر یکسان میرسد، اما درکودکستانهای خصوصی نه. در سال 1990 تفاوت مابین تعداد کودکان دختر و پسر نسبتاً زیاد است بطوریکه 55/13 درصد کودک پسر و 51/19 درصد کودک دختر در این کودکستانهای خصوصی شرکت داشتهاند. این رقم در سال 1995 تقریباً متعادل میشود و اینطور تخمین زده میشود که در سال 2000 شمار کودکان دختر 46/20 درصد و کودکان سر 31/19 درصد خواهد بود(الحاق جدول 6 را ببینید). علت این شرایط و وضعیت این است که بیشتر کودکستانها نه از جانب دولت، که از جانب بخشها خصوصی اداره میشوند؛ بطوریکه هنوز جامعة کم درآمدتر نتوانستهاند از این برنامه استفاده کنند.هنوز اطلاعات دربارة درصد دانش آموزان سال اول ابتدایی، که شانس حضور در برنامه ECD را دارند تهیه دیده نشده است. به هر حال، بر اساس بررسی تعداد کل دانش آموزان سال اول ابتدایی که قبلاً در مدارس پیش دانشگاهی شرکت داشتهاند را میتوان تقریباً درصد دانش آموزان مقطع ابتدایی که در مدارس پیش دبستانی شرکت داشتهاند بسیار کم بوده است، حدود 6/26 درصد در سال 1994 و در سالهای 96/1995 حدود 11/27 درصد که درسالهای 97/1996 به 45/27 درصد افزایش یافت، اگر چه یک مدت بعد یعنی در سالهای 98/1997 به 26/23 درصد کاهش یافت.این آمار نشان میدهد که کودکانی که شانس ورود به مدارس پیش دبستانی را قبل از ورود به مقطع ابتدایی(SD) دارند کمتر از 30 درصد میباشد. این در حالی است که بر اساس یافتههای تحقیقی که توسط دفتر توسعه و تحقیق فرهنگی و آموزش (The Office Of Educational and Culturch Research and Development)(Balitbang Dikbud) با همکاری مؤسسات مربوطة دیگر انجام گرفته، نشان میدهد که تفاوتی در توانایی دانش آموزان که در کودکستانها شرکت کردهاند و آنهایی که شرکت نداشتهاند وجود دارد، مخصوصاً در توانایی زبان و مهارتهای اجتماعی آنها.
ازجمله مهمترین برنامه های آموزشی مراکز آموزش پیش دبستانی اندونزی میتوان از موارد ذیل نام برد:
پنکاسیلا
آموزش علوم اخلاقی و دینی
اصول و قوانین
مهارتهای زبانی
انگیزش هارمونی
خلاقیت
مهارتهای اجتماعی
مهارتهای دستی
توانائیهای بدنی
بهداشت
هدف آموزش پیشدبستانی افزایش رشد جسمی و فکری محصلان درخارج از محیط خانواده و قبل از ورود به دبستان میباشد.از جمله دیگر اهداف مقطع آموزش پیش دبستانی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
تقویت رشد جسمی و ذهنی کودکان خارج از محیط خانواده قبل از ورود به مدرسه ابتدایی و برنامه آموزشی خارج از مدرسه .
رشد گرایشات،دانش،مهارت و توانائیهای اخلاق به منظور اینکه کودکان با محیط سریعتر و آسانتر وفق پیدا کرده و رشد و توسعه بیشتری بیابند .
اصلیترین معضل پیش روی مراکز آموزش پیش دبستانی ،عدم توسعه مراقبتهای کودکان طی سالهای اولیة زندگی است.درحالیکه تمام مردم درتلاش برای افزایش تحقق این برنامه هستند، بحران اقتصادی موجود در کشور اندونزی تأثیری جدی درتحقق همه برنامه های آموزشی از جمله برنامة آموزشی متعلق به کودکان درسالهای اولیه تولد آنها داشته است. جامعه مستقیماً تأثیرات اجتماعی آن را تجربه کرده است، مخصوصاً مراقبتهای بهداشتی برای کودکان درسالهای اولیة تولد بسیار نا امید کننده است. این بحران باعث شده است که مردم نتوانند ازغذاهای مناسب و با کیفیت بالا استفاده کنند، بخصوص مردم فقیر چرا که آنها قادر نیستند هم غذاهایی با کیفیت بالا بخرند و هم با کمیت بالا. علاوه بر این، کاهش بوجود آمده در خدمات بهداشتی نیز مسائل تغذیه أی و بهداشتی زیادی برای جامعه بخصوص برای کودکان و مادران باردار، به بار آورده است .
اگرچه ، اطلاعات خاصی در دسترس نیست ، با وجود این اینطور تصور می رود که تا پایان سال 1998، 4 میلیون کودک زیر 2سال از سوءتغذیه أی که به خاطر بحران اقتصادی بوجود آمده بوده، رنج می بردند. اگر به این رقم کل، شمار دیگر نوزادان را نیز اضافه کنیم این تعداد دو برابر خواهند شد . وضعیت موجود توسعه هوش کودکان علاوه بر کیفیتشان را به تأخیر می اندازدکه این خود بینی از اثرات کمبود مراقبتهای بهداشتی در طول دوران کودکی است که بحران اقتصادی منجر به آن شده است.کودکان نمی توانند بطور مطلوب پیشرفت کنند چرا که نیازهایشان درزمانی که در خانه از آنها مراقبت می شود، تحقق نمی یابد.درکشوراندونزی،مهدکودکها و کودکستانهایی برای کودکان پیش دبستانی وجود دارد، اطلاعات جمع آوری شده اینطور نشان می دهد که درصد کودکانی که تا به حال به تحصیل پرداخته اند نسبتاً کم بوده است.با وجود چنین وضعیت اقتصادی،نیازبه ارجحیت بیشتری نسبت به فرستادن کودکان به مهد کودکها و کودکستانها، دارد. علاوه بر این، شهریه های مدارس و هزینه های دیگری که برای کمک به مهد کودکها و کودکستانها باید پرداخت بسیارگران است.بعلاوه،کیفیت مهد کودکها و کودکستانها هنوز پایین است، از جمله کیفیت معلمان ومراحل تدریس و یادگیری که همه اینها به خاطر فقدان حمایت مالی ایجاد شده است.
ازجمله دیگر معضلات میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
میزان شرکت دانش آموزان 2تا 4سال درکشور اندونزی تنها 2درصد است ؛که خیلی کمتراز حد متعارف 41 درصدی کشورهای عضو برنامه OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) می باشد.
وجود پراکندگی غیر عادی مدارس هم از جنبه استانی و هم از جنبه شهری روستایی
عدم برخورداری اغلب مربیان پیش دبستانی ازحداقل توانایی لازم برای این کار را ندارند، البته طی چند سال گذشته،برنامة آموزش پیش دبستانی رشد منطقی داشته است،هم از لحاظ تعداد وهم از لحاظ کیفیت نوع برنامه.
دو نوع تلاش در جهت اصلاح و شناساندن آموزش پیش دبستانی به جامعه انجام گرفته است.
اول ، تلاشهایی که از طریق سازمانهای غیر دولتی انجام گرفته از جمله :
اتخاذ روشهای جدید برای مراقبت های بهتر از کودکان درسالهای اولیه تولد
ارائه خدمات بهتر به کودکان درسالهای اولیه تولد توسط سازمانهای غیر دولتی به شرح ذیل :
تخصیص جیره غذایی به کودکان زیر5سال
فراهم سازی محیط رقابتی برای کودکان سالم
ارائه خدمات بهتر به مادران و کودکان
دوم تلاشهایی که از طریق برنامه های آموزشی انجام گرفته شده است ، از جمله :
توسعه آموزش پیش دبستانی
اصلاح کیفیت معلمان پیش دبستانی
بررسی و تحقیق در مراحل خاصی از رشد کودکان در سالهای اولیه تولد
از جمله دیگر اصلاحات اعمال گردیده میتوان از موارد ذیل نام برد:
تاکید بر اجرای طرح آموزشی ECD با تأکید بر بهبود و ارتقاء امکانات آموزشی کودکان متعلق به خانواده های بی بضاعت
رسیدگی مستقیم به کودکان به واسطه مؤسسات مراقبتی کودکان
افزایش مشارکت جامعه در برنامه های آموزشی
افزایش آگاهی جامعه از اهمیت برنامه های آموزشی
توسعه شبکة اجرای برنامه های پیشرفت کودکان
بهبود تغذیه کودکان به واسطه وضعیت اقتصادی خانواده هایی که این روزها به سبب وجود بحران اقتصادی رچار رکود شده اند .
علاوه بر این، برنامه های چندی به منظور رسیدگی به کودکان از طریق پایگاههای دولتی و غیره دولتی و مؤسسات بین المللی به اجرا در آمده است که از جمله مهمترین این قبیل برنامه ها میتوان از موارد ذیل نام برد :
تدارک غذای اضافی برای کودکان مناطق فقیرنشین (IDT) به منظور بهبود وضع تغذیه کودکان و افزایش آگاهی والدین و جامعه
گفتنیست که مجری اصلی برنامه های مذکور،پایگاه YKAI (Yayasan Kesejahteruan Anak Indonesia) می باشد.
ایجاد رقابت در زمینة رفاه کودکان اندونزیایی طی سال 1998
لازم به ذکر است که در چنین برنامه هایی بالغ بر144161نوزاد شرکت داشته اند.هدف این برنامه افزایش آگاهی جامعه از استقلال پایگاه YKAL در توسعه و راهبری کودکان است.
اصلاح خدمات بهداشتی ویزه مادران و کودکان
از طریق حمایت مالی از جانب دولت ژاپن ، پروژه ای درجهت بهبود خدمات بهداشتی مادران و کودکان درسولاوسی شمالی (North Sulawesi)دردست اجراست.هدف این برنامه اصلاح کیفیت منابع انسانی در مناطق روستایی است .
اصلاح کیفیت تغذیه کودکان
از طریق برنامة شبکة ایمنی جامعه (JPS) ، به خاطر سلامت 243000 نوزاد کودک در استان جاوای شرقی (East Java) ، کیفیت غذایی و بهداشت بهبود خواهد یافت و در حدود 14000 نوزاد را به عنوان نوزادانی که از سوء تغذیه رنج می برند طبقه بندی کرده اند.
اجرای فعالیتهایی چند در زمینة آموزش حمایت از بهداشت و تغذیه
احداث کودکستانها و مراکز مراقبتی کودکان در کلیه استانهای کشور
طی سالهای1993تا1998،کشوراندونزی،کودکستانهایی درسراسر استانهای کشوراحداث کرده است.علاوه براین کلیه کودکستانهای دولتی احداث شده ازامکانات لازم و حمایت مالی برخوردارند.
بهبود کیفی مربیان مراکز پیش دبستانی و کودکستانها
در سال 1994، برنامه ای به نام ارائه مدرک دیپلم ( Diploma 2 ) به معلمان کودکستانها در 3 مؤسسه تربیت معلم (IKIP) به مورد اجرا درآمد. این برنامه همچنین در دانشگاههای آزاد نیز به اجرا در آمد تا از این طریق فرصتی به معلمان کودکستانها داده شود تا حرفة معلمی خود را ارتقاء دادند.
اعمال تلاشهایی درجهت اصلاح کودکستانها و مهدکودکها از طریق تحقیقات و بررسی جامع و سراسری
تعیین توانایی کودکان 0 تا 6 سال واجرای روشهای آموزشی جایگزین برای تربیت آنان به واسطه انجام فعالیتهای تحقیقی
عمده چنین تحقیقاتی از سوی تحصیل کرده ها انجام می گیردتا دولت اندونزی را در تدارک برنامة آموزشی برای مهد کودکها یاری کنند. بانک جهانی از این تحقیقات حمایت مالی میکند تا تحقیقاتی را در زمینة سیاست توسعه اساسی و برنامة مشاوره ای کودکان کم سن و سال انجام گیرد تا از این طریق بتوانند موارد زیر را مورد مطالعه و بررسی بیشتری قرار دهند:
1)توسعه وضعیت کودکان کم سن و سال(0 تا 6 سال)
2)تبیین قوانین گوناگون مربوط به راهبری و آموزش کودکان کم سن و سال
3)طراحی و اجرای برنامه های آموزشی گوناگون ، مربوط به تغذیه ، بهداشت و آموزش کودکان .